25η ΜΑΡΤΙΟΥ -ΔΕΝ ΞΕΧΝΩ
Δημοσιεύτηκε στην Εφημερίδα ΚΟΣΜΟΣ ΣΑΒΒΑΤΟΚΥΡΙΑΚΟ 27&28/3/2010
"ΔΕΝ ΞΕΧΝΩ"
Πρότυπο αυταπάρνησης και οδηγός για το σήμερα και το αύριο η Μαντώ Μαυρογένους
Της Ιωάννας Η. Μάστορα
Από τη μία η επέτειος της Ελληνικής Επανάστασης του 21 και από την άλλη οι συστηματικές παρενοχλήσεις Ελληνικών αεροσκαφών που περιπολούν στο Αιγαίο από τους Τούρκους, ταράζουν τα λιμνάζοντα νερά του εφησυχαμού μας στο πνεύμα του «όλα καλά κι όλα ωραία». Όταν μάλλιστα οι τελευταίοι υποστηρίζουν ότι πρόκειται για Τουρκικό εναέριο χώρο, η πρόκληση γίνεται ακόμη περισσότερο, ένας απίστευτος μπελάς για τους ειδήμονες του ΓΕΕΘΑ.
Την ίδια στιγμή, είναι λυπηρό να συζητάμε αν χρειάζονται οι παρελάσεις και οι σχολικές εορτές. Δεν είναι λίγοι αυτοί που στο όνομα του διεθνισμού, εξεγείρονται κι αγανακτούν με την έπαρση της σημαίας. Θεωρούν την «κουβέντα» αυτή γραφική και ντεμοντέ. Αγανακτούν με τα σύμβολα, τον εθνικό ύμνο, τους ήρωες της Επανάστασης. Ακόμη και τους γελοιοποιούν. Δεν βλέπουν ξεκάθαρα ότι άλλο εθνικιστής, ή σωβινιστής κι άλλο πατριώτης. Γιατί αυτός που εκτιμά την ιστορία του θα σεβαστεί και την ιστορία και τους αγώνες των άλλων λαών.
Είναι απαραίτητο να επαγρυπνούμε όχι με ρατσισμό, ξενοφοβία κι εθνικιστικές εξάρσεις. Αγαπάμε τους ξένους, συνεργαζόμαστε μαζί τους, αλλά όχι αφελώς, όπως ο καλός ποιμένας θα προστάτευε τα προβατά του από τους λύκους. Η Ελλάδα έχει δείξει πάντοτε σεβασμό στους γείτονές της, γεγονός που αποδεικνύεται από τη διεθνή μας αμυντική διπλωματία και τις πράξεις καλής θελήσεως. Επιπλέον, οι πνευματικοί μας ταγοί, με ζήλο καλλιέργησαν τη διαπολιτισμική αγωγή και παιδεία ένα ανεκτίμητο διαμάντι στα καινοτόμα εκπαιδευτικά προγράμματα προσπαθώντας μεγαλόκαρδα να επικοινωνήσουν στη νεολαία μας το μήνυμα «συγχωρώ και ξεχνώ».
Η αντίληψη της ταυτότητας
Είναι σημαντικό όμως παράλληλα να οξύνουμε την αντίληψη της ταυτότητας των ριζών, των παραδόσεων, των αγώνων των προγόνων μας που μας διασφάλισαν την ελευθερία ως ύψιστο αγαθό. Είναι λυπηρό να αγνούμε την ιστορία , γιατί με αυτόν τον τρόπο αγνοούμε τις ρίζες μας και χωρίς ρίζες είναι εύκολο να γίνουμε ανεμομαζώματα, ανεμοσκορπίσματα.. «μητρός τε και πατρός και των άλλων προγόνων απάντων τιμιώτερον εστί η πατρίς…»
Σε αυτό το πνεύμα θέλησα να αναδείξω κάποια στοιχεία για μία εκ των ηρωικών μορφών της Επανάστασης κι αυτό γιατί οι αρετές όταν ενσαρκώνονται , είναι παραδείγματα που συγκινούν και συνεπαίρνουν, φωτεινοί φάροι που σκορπίζουν τα σκοτάδια της αμφιβολίας. Είναι καλύτερο να αναδεικνύεις την αρετή παρά να προβάλλεις τα ελαττώματα της φυλής, σημείωνε ο Σπινόζα.
Δεν ήταν εύκολη η επιλογή ανάμεσα στους γίγαντες, αρχέτυπα ηρωισμού, θέλησης, θάρρους, αυταπάρνησης και φιλοπατρίας. Επέλεξα τη Μαντώ Μαυρογένους κι αυτό γιατί η Μαντώ δεν περιορίστηκε στα πεδία των μαχών-σήμερα αυτό το πρότυπο θα θεωρείτο ξεπερασμένο και ανεπίκαιρο. Απόλυτη κι υπερήφανη ως το τέλος , υπόμεινε όλα τα δεινά χωρίς να μετανιώσει ποτέ. Για αυτό έμεινε αρχετυπικά στις συνειδήσεις όλων μας ως η Ελληνίδα θεά του έρωτα και του πολέμου. Η Μαντώ είναι διαχρονικά επίκαιρη και σύγχρονη, έσπασε όλα τα στερεότυπα της εποχής της, θυσίασε τα πάντα, πλούτο, νιάτα, ομορφιά, την προοπτική ενός καλού συζύγου και οικογένειας –που όλες οι κοπέλες της εποχής της ονειρεύονταν –για ένα και μόνο ιδανικό, την φιλοπατρία.
Με την έναρξη της επανάστασης πήγε στη Μύκονο και ξεσήκωσε τους κατοίκους εναντίον των Τούρκων. Με πλοία εξοπλισμένα με δικά της έξοδα καταδίωξε τους πειρατές που λυμαίνοταν τις Κυκλάδες κι αργότερα πολέμησε στο Πήλιο, στην Φθιώτιδα, και στη Λιβαδειά. Η μόρφωσή της, εμποτισμένη με τις ιδέες των διαφωτιστών, την καταξίωσε πνευματική πρέσβειρα της Ελλάδας. Γνωρίζοντας καλά τη Γαλλική γλώσσα, έγραψε συγκινητική έκκληση προς τις γυναίκες της Γαλλίας ζητώντας τη συμπαράστασή τους στον πληθυσμό της Ελλάδας. Διέθεσε όλη της την περιουσία στον αγώνα. Ο Ιωάννης Καποδίστριας της απένειμε - τιμή μοναδική σε γυναίκα - το αξίωμα της Επίτιμου Αντιστρατήγου.
Είμαστε μικροί
Ποιο ήταν όμως το τέλος της; Ο χαμός του Υψηλάντη, το μένος του Κωλέτη, η αγνωμοσύνη των συμπατριωτών της. Πέθανε μόνη έρημη και λησμονημένη. Οι άνθρωποι δεν αντέχουν τη γεναιοδωρία, την ανωτερότητα κάποιου άλλου. Γιατί είμαστε μικροί και η ηθική ανύψωση του άλλου μας προκαλεί να γίνουμε καλύτεροι, όπως αναλύει στο έργο του «Μικρή πραγματεία περί μεγάλων αρετών» ο Γάλλος φιλόσοφος ανθρωπιστής των καιρών μας André Comte Sponville.
Εκείνη που διέθεσε όλα της τα υπάρχοντα για τον ιερό αγώνα της ελευθερίας. Εκείνη που ξεσήκωνε τους Έλληνες με την φλόγα της καρδιάς της και τα λόγια της στο πεδίο των μαχών, εκείνη που δεν ήταν ένα αερικό αλλόκοσμο, αλλά άνθρωπος με σάρκα και οστά, μια Ελληνίδα κόρη της Μυκόνου. Όταν τη ρώτησαν τι πρόσφερε στον αγώνα απάντησε «τίποτε» για να επιβεβαιώσει ξανά και ξανά τη μεγαλοσύνη της καρδιάς της.
Δίκαια πλέον η λεβεντιά, η ανδρεία, η περηφάνεια και η τιμή ταυτίζονται με το όνομά της «Μαντώ Μαυρογένους, επ ελευθερία κληθείσαν Μύκονον κτήσαν νήσου αεί πρόμαχος».
Αυτήν την ηρωίδα μας ζητάνε κάποιοι κουλτουριάρηδες να ξεχάσουμε;
Αυτήν τη γενναία καρδιά να μην προβάλλουμε στη νεολαία μας;
Σε αυτήν την ιερή μορφή να μην υποκλιθούμε;
Μαντώ Μαυρογένους «Αιωνία σου η Μνήμη».
Ήρωες -ανθρώπινα όντα με υπερβατικές προεκτάσεις. Όταν οι ιδέες κι οι αξίες, ο πόθος για την ελευθερία και την ανθρώπινη αξιοπρέπεια υπερβαίνει το ενστικτο της επιβίωσης. Εμείς οι σύγχρονοι Έλληνες σας ευγνωμονούμε. Όχι μόνο γιατί με το αίμα σας μας χαρίσατε την ελευθερία, αλλά γιατί μας δείξατε έναν δρόμο άγνωστο και μυστηριακό, όπου η αυτοθυσία για τα ανθρώπινα ιδανικά φλέγει τη σάρκα περισσότερο από το πυρωμένο σίδερο. Οι ανθρώπινες αδυναμίες σας ήταν αμελητέες μπροστά στην προσφορά σας στο έθνος. Με συνείδηση χρέους υποκλινόμαστε στο μεγαλείο σας και με δέος αναρωτιόμαστε αν μπορούμε να σταθούμε στο ελάχιστο αντάξιοί σας. Αιωνία σας η Μνήμη.
<>
<><><><><><>| "Τιμή σ’ εκείνους όπου στην ζωή των ώρισαν και φυλάγουν Θερμοπύλες. Ποτέ από το χρέος μη κινούντες· δίκαιοι κ’ ίσιοι σ’ όλες των τες πράξεις, αλλά με λύπη κιόλας κ’ ευσπλαχνία· γενναίοι οσάκις είναι πλούσιοι, κι όταν είναι πτωχοί, πάλ’ εις μικρόν γενναίοι, πάλι συντρέχοντες όσο μπορούνε· πάντοτε την αλήθεια ομιλούντες, πλην χωρίς μίσος για τους ψευδομένους.   Και περισσότερη τιμή τούς πρέπειπως ο Εφιάλτης θα φανεί στο τέλος, κ’ οι Μήδοι επί τέλους θα διαβούνε."Καβάφης, από ταΠοιήματα 1897-1933, Ίκαρος 1984) |
 |
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου